Mae Cynghorau Cymuned yn ffurfio’r rhan honno o Lywodraeth Leol sydd agosaf at y bobl. Maent yn gyfrifol am y rhan fwyaf o faterion lleol. Fe’u hariannir drwy’r Dreth Gyngor ac fe etholir saith Cynghorwr Cymuned am gyfnod o bedair blynedd, ac wedi hynny maent yn cael sefyll ail etholiad. Llogir clerc rhan amser gan y Cyngor.
